Festîvala Fîlman ya Amedê, sala 2012an, li Amedê bi pêşengîya Akademîya Sînemayê ya Rojhilata Navîn û Şaredarîya Bajarê Mezin ya Amedê, bi piştgirî û tevkarîya şaredarîyên qedemeya jêr dest bi rêwîtîya xwe kir.
Ev festîval armanc dike bibe zemînek ku temaşevan û -di serî da sînemagerên kurd- hemû sînemagerên ku nahêlin ku pêwendîyên endustrî û desthilatê her tiştî dîyar bikin; bi paradîgmaya azadîya jinê li normên zayenda civakî dinêrin; hemû beşên civakê wekî dewlemendîya çandî dinirxînin; ekolojîyê wekî pêkhateya herî giring ya civakîbûnê dipejirînin; tiştê heyî nadomînin lê berxwedan û azadîyê esas digirin werin ba hev.
Festîvalê bingehên civaka demokratîk adapteyî rewşa xwe ya resen kirîye; di vê çarçoveyê da li Rojhilata Navîn û li cîhanê gelek hunermend anîne cem hev û bûye mînaka festîvaleka wisa ya Amedê ku sînemager û temaşevan li cihekê azad tên ba hev.
Wekî ku dîroka wê jî aşkera dike, keleha veguherîn û berxwedanê Amed, di qada hunerê da jî bûye bajarekê xwedîyê mîsyoneka wisa ku; xurt dike, îlhamê dide, mazûvanîya afirîneran dike û gava pêwîst be ew bixwe jî diafirîne.
Di vê çarçoveyê da, her çalakîya ku li Amedê tê kirin dê di spesîfîkîya xwe da, ji tiştê ku tê zanîn û çepik ji bo wî tê lêxistin wêdetir; bi pîvan û kiryarên ku paradîgmaya demokratîk, ekolojîk û azadîxwazîya jinê ferz dike; xwe hem wekî pîvanê hem wekî mînakekê nîşan bide.
Festîvala Fîlman ya Amedê pîvanên paradîgmaya civaka demokratîk ji xwe ra kirîye bingeh; di vê çarçoveyê da 2 caran sînemager û temaşevan anîne cem hev û peyitandîye ku ew alternatîfeka giring e.
Ji ber sedemên ku tê zanîn, festîval her wekî qadên dîtir yên hunerê, 8 salan nehat lidarxistin. Festîvala ku ji birêveberên fermî wêdetir bûye malê bajêr, bûye festîvala her kesê ku li Amedê dijî û her dezgeha ku li Amedê dengê wê heye. Ev jî nasnameya Amedê nîşan dide.
Festîvala Fîlman ya Amedê, di nava Festîvalên Fîlman yên Kurdan da, hîn di sala xwe ya yekem da bi ser ketîye ku bibe pîvanek û kirîye ku festîvalên ji hev cuda xuya dibin, werin ba hev. Gava ku em li geşedana Festîvalên Fîlman yên Kurdan yên piştî festîvala me dinêrin, em vê yekê baştir dibînin.
Di vê çarçoveyê da, Festîvala Fîlman ya Amedê bûye xwedîyê mîsyoneka wisa ku kurd û nexasim sînemagerên kurd yên her çar alîyê dinyayê wê dişopînin, hêzê jê distînin û bi saya wê xwe nîşan didin.
Festîval mazûvanîya fîlmên kurdan û hilberînerên wan dike, di nava sînorên prensîb û nirxên me yên pardar da, perdeya xwe ji hemû gelên cîhanê ra vedike. Herweha, festîvala me bi du tecribeyên xwe yên berê ev mazûvanî gihandîye heta astekê.
Festîvala Fîlman ya Amedê, piştî 8 salan projeksîyênên xwe dîsa dixebitîne. Şaredarîya Bajarê Mezin a Amedê, Festîvala Fîlman ya Amedê bi wan dezgehan ra li dar dixe ku di zemîna huner û sînemayê da gotineka wan heye ku ji Amedê ra û ji civakê ra bibêjin û parve bikin.
Festîval piştî navbereka 8 salî, dîsa armanca dike ku sînemageran li hev bicivîne. Van 8 salan, dibe ku festîval çênebûbe lê sînemagerên kurd dîsa fîlm hilberandin. Li her çar parçeyên welêt û li dîasporayê asteka bilind ya hilberîna fîlman bi zelalî dixuye. Li erdnîgarîya kurdan, Rojhilata Navîn û cîhanê berxwedana gelan bi lezeka mezin gihîşt astekê û ev berxwedan dewam dike. Bêguman, huner û sînemaya van pêvajoyan jî hat kirin û niha jî tê kirin.
Di vê çarçoveyê da, em fikirîn ku temaşevan, ji wan festîvelan mehrûm man ku ji bo wan dibûn zemîna gihîştina fîlman, temaşe û nîqaşkirina ji perspektîfên nû û çavên cuda û veguhestina nava jîyana civakî.
Bi vê fikrê, em dixwazin ku di Festîvala Fîlman ya Amedê ya Sêyem da, li ser 8 salên dawî yên sînemaya kurdî û herweha 8 salên dawî yên sînemaya Rojhilata Navîn û Cîhanê bisekinin.
Di vê kontekstê da, em dixwazin ku bi festîvala xwe, kurteya van 8 salan pêşkêşî gel bikin; silaveka nû bidin cîhana sînemayê û hunerê; li gor mîsyona xwe mirovan bînin cem hev, wan bi hev bidin nasîn û bibin qasidên asoyên nû.
Festîvala me ji 9ê çirîya paşîn heta 16ê wê didome. Em dixwazin panaromaya 8 salên dawî çêbikin û gotinekê li dû xwe bihêlin da ku sala pêşîya me dîsa werin cem hev
Kargeh
Kargehên me yên ku dengê lingên festîvala me ne, dê tev li beşdarên xwe şopeka giring li ser sîneyamaya bajarî bihêlin. Kargeh, li gor potansîyela bajarî hatine dîyarkirin.
Kargeh, dê bi wan kesan ra bên lidarxistin ku di qadên xwe da serkeftî ne.
- Kargeha Çêkirin û Derhênana Kurtefîlman
- Kargeha Sînema-Jin/Jin-Sînemayê
Lijneya Festîvalê
Akademîya Sînemaya Rojhilata Navîn û Beşa Sînemayê (SÎNEBÎR) ya Şaredarîya Bajarê Mezin ya Amedê, dê lijneya festîvalê ava bike û ev lijne dê wekî birêveberê giştî yê festîvalê bixebite. Lijneya ku ji 5 kesan pêk tê, dê yekeyên resen ava bike û xebata van yekeyan kontrol bike da ku festîval bêproblem li dar bikeve. Festîval, dê 7 rojan, li mekan û eywanên guncaw yên Amedê pêk were.
Lijneya Şêwirdar
Lijneya festîvalê di pêvajoya festîvalê da dê piştrgirî, dîtin û pêşnîyazan ji vê lijneyê bistîne. Ev lijne ji wan hunermend, sînemager û akademîsyenan pêk tê ku dê alîkarîyeka mezin bidin vîzyona festîvalê.
Cihên Festîvalê
Festîval di gel eywanên sînemayê yên Şaredarîya Bajarê Mezin ya Amedê û Navenda Kongreyê ya Sezai Karakoç, dê li Şanoya Bajêr a Amedê û ewyanên mîna wê bê lidarxistin. Ev festîval dê li hemû cih û mekanan pêk were ku ji bo sînemayê guncaw in.
Slogana Festîvalê: “Dinya bi çîrokan tê ba hev…”
KATEGORÎ – KATEGORÎYÊN PÊŞBAZÎYÊ
RÊWÎTÎYA SÎNEMAYA KURDÎ
Di vê kategorîya sereke ya ku Sînemaya Kurdî dihundirîne, fîlm dê li gor vîzyona Festîvala Fîlman ya Amedê bi awayekê tematîk bên nirxandin û di vê kontekstê da bên xelatkirin.
Ev beş dê ji van jêrekategorîyan pêk were;
Fîlmên Dirêj ên Kurdî, Belgefîlmên Kurdî, Kurtefîlmên Kurdî.
FILMÊN NAVNETEWEYÎ
Di vê beşê da, armanc ew e ku bi mebesta afirandina pêwendî û zemîneka çandî û hunerî ya di qada sînemayê da, fîlmên sînemayê yên li welatên din yên cîhanê hatine afirandin, beşdarî Festîvala Fîlman ya Amedê bibin. Hêmanên ku reng û awayê festîvalê yê resen ava dikin, ji bo vê kategorîyê jî derbasdar in.
Ev beş dê ji van jêrekategorîyan pêk were;
Metrajdirêj, Belgefîlm, Kurtefîlm.
FONA PROJEYAN A SÎNEBÎRÊ
ARMANC
Şaredarîya Bajarê Mezin a Amedê, di çarçoveya Festîvala Fîlman ya Amedê da, bi armanca tevkarîya pêşketina sînemaya kurdî, teşwîqkirina nivîsîna senaryoyan, destekkirina kesên ku dixwazin di warê nivîsîna senaryoyê da xwe bi pêş ve bibin, dabînkirina geşedana hejmarî û wesfî ya nivîsîna senaryoyan bi kategorîyên ‘Senaryoya Fîlmên Dirêj’, ‘Senaryoya Belgefîlman’ û ‘Senaryoya Kurtefîlman’ projeyên senaryoyan destek bike.
ÇARÇOVE
Her kesê ku bi zaravayên kurdî dinivîsin, dikarin serlêdana vê destekê bikin. Endamên Lijneya Birêvebirina Komeleya Akademîya Sînemayê ya Rojhilata Navîn, Endamên Komîteya Sazûmana Festîvala Fîlman ya Amedê, xebatkarên Şaredarîya Bajarê Mezin a Amedê û endamên jurîya senaryoyê nikarin serlêdana projeyê bikin. Senaryoyên ku di pêşbazîyeka din da xelat standibin yan jî ketibin dereceyê û yên ku berê bi fîlmî hatine kişandin nikarin beşdarî pêşbazîyê bibin.
XELATÊN KU DÊ DI ÇARÇOVEYA PROJEYÊ DA BÊN BELAVKIRIN
Senaryoya Fîlmê Dirêj
Senaryoya Belgefîlmî
Senaryoya Kurtefîlmî
KATEGORIYÊN NÎŞANDANÊN TAYBET
HEVKARÎ
Ev kategorî, dê bi festîval û dezgehên wekî wê bê avakirin ku di Festîvala Fîlman ya Amedê û qadên dîyar da xebatên tematîk dimeşînin. Armanca me ew e ku em fîlmên ku di mijar û qadên resen da hatine afirandin berhev bikin û bînin pêşberî temaşevanan. Mîsyoneka giring ya Festîvala Fîlman ya Amedê ew e ku fîlmên ku di hin mijarên dîyar da hatine kişandin berhev bike û ji bo sînemagerên ku wan fîlman hildiberînin, qadeka nîşandanê û zemîneka derbirînê veke. Di vê kategorîyê da fîlmên metraj-dirêj, belgefîlm û kurtefîlm dê cih bigirin.
Panel; Di derheqê mijarekê yan jî hin mijaran da panel yan jî forûm dê bê lidarxistin ku hevkarî û birêxistinbûnê derdixe pêş.
KATEGORÎYA KEZÎYÊN SERHILDÊR
Ev kategorî, bi sernavê Kategorîya Sînemagerên Jin hatîye amadekirin; wan fîlman dihundirîne ku sînemagerên jîn 8 salên dawî ew kişandine û li prensîbên paradîgmaya azadîxwazîya jinê hûr dibin. Ev kategorî tenê li zayenda derhêner hûr nabe; herweha wan berheman derdixe pêş ku têkoşîna azadîya jinê, hevkarîya civakî û berxwedana li dijî bêhiqûqîyê bi rêya sînemayê îfade dike.
Îro, di qada hunerê da, hîn jî bi awayekê berbelav dîskûra zayendparêz, bandoreka neyînî li temsîl û rola jinê dike. Ew rewş, dike ku qîmeta berhemên sînemagerên jin neyê zanîn û sînorên derbirîna hunerî yên jinan teng bibin. Piştî ku Peymana Stenbolê betal bû, tundîya li dijî jinan zêde bû û têkoşîna jinan bêhtir xuya bû. Dive ev berxwedan, wekî protestoyên jînan yên li Îranê û tevgerên jinan yên li seranserê cîhanê bê nirxandin.
Mijarên ku sînemagerên jin li ser disekinin, berxwedaneka li dijî neheqîya zayenda civakî ye û armanc dike ku çîrok, têkoşîn, hest û tecribeyên jinan bigihîne girseyên mezin.
Di vê kontekstê da, hêza sînemayê ya ku vediguherîne, platformekê pêşkêş dike ku jin li hev bicivin, dengên xwe bilind bikin û têbikoşin. Fîlmên dirêj, belgefîlm û kurtefîlm dikarin daxilî vê kategorîyê bibin. Hejmara fîlmên ku dê bên nîşandan dê li gor serlêdanan û wesfê fîlmên ku dê bên daxilkirin, werin dîyarkirin.
Di encamê da, ev kategorî armanc dike ku toreka hevkarîyê ava bike ku di qada hunerê da hebûna jinan xurt dike û platformeka berxwedanê ya hunerî li dijî bêhiqûqîyan ava bike. Tevkarîyên jinan yên afirîner, di zimanê gerdûnî yê sînemayê da, wekî parçeyêkê giring yê têkoşîna maf û azadîyê dê werin pêşkêşkirin.
Panel; Di derbarê wan mijaran da ku sînemagerên jin dê dîyar bikin, panel yan jî forûm dê bên lidarxistin.
RETROSPEKTÎFA 8 SALÊN DAWÎ
Di vê kategorîyê da, dê ew fîlmên dirêj, belgefîlm û kurtefîlm bên nîşandan ku di 8 salên dawî da hatine hilberîn. Ev kategorî dê wan fîlman bihundirîne ku di festîvalên fîlmên kurdan yên dîtir da jî hatine nîşandan. Ev, yek ji wan kategorîyan e ku dê berga fireh û mîsyona piştgir ya Festîvala Fîlman ya Amedê bi zelalî nîşan bide.
Panel; Di vê kategorîyê da, bi sernavê Sînemaya Kurdî dê hin mijar bên dîyarkirin û di derheqê wan mijaran da panelek yan jî du panel dê bên lidarxistin. Ev mijar dê li gor wan fîlman bên dîyarkirin ku di vê kategorîyê da cih girtine.
BI XWEZAYÊ RA…
Jîyana demokratîk û wekhevîparêz ne bi tenê ji bo xwezaya mirov, herweha ji bo pêwendîya di navbera mirov û xwezayê da jî gelekî giring e. Ji ber vê yekê, ji bo ku di qada huner û nexasim sînemayê da nêzîkayîya ekolojîk geş û xurt bibe, kategorîya “Bi Xwezayê ra…” yek ji hêmanên sereke yê festîvala me temsîl dike. Di vê kategorîyê da fîlmên metrajdirêj, belgefîlm û kurtefîlm dê bên nîşandan. Bi tevkarîya dezgehên resen yên di vê qadê da xebatan dimeşînin, ev kategorî dê bê dewlemendkirin.
Panel; Bi wan kes û dezgehên ku di vê qadê da fîlman dikişînin û dişixulin dê hin mijar bên dîyarkirin û di çarçoveya van mijaran da xebat dê bên meşandin.
JI PLATOYA AMEDÊ
Di vê kategorîyê da, hemû projeyên ku li Amedê hatine kişandin; guh didin pîvan û hesasîyetên bajêr û festîvalê dê werin pêşberî temaşevanan. Bi vê kategorîyê armanc ew e ku di qada sînemayê da bîra bajêr bê avakirin û herweha ji bo projeyên nû jî bibe îlham.
Panel; Ji bo ku sînema li Amedê xurt bibe û bajar bi awayekê fizîkî jî veguhere zemîneka sînemayî çi dikare bê kirin û çi tevkarî mimkin in? Di çarçoveya van pirsan da, bi pêkhateyên bajêr ra panelek dê bê lidarxistin.